پایش تغییرات سیمای سرزمین با استفاده از تحلیل گرادیان (مطالعه موردی: شهرستان بهبهان)

به منظور ارزیابی کارکردهای اقتصادی - اجتماعی و اکولوژیک شهری، کمّی‌کردن الگوی سیمای سرزمین ضروری است. در این راستا، استفاده از آنالیز گرادیان نیز روشی بسیار مؤثّر است. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، کمّی‌کردن سیمای سرزمین شهرستان بهبهان با استفاده از تلفیق متریک‎های سرزمین و تحلیل گرادیان است. بدین منظور، تغییرات کاربری‎ها طی یک دورة 14 ساله (1392-1378) بررسی شد. برای انجام تحلیل گرادیان دو مقطع در جهت شمال -  جنوب و شرق - غرب طرّاحی شد. متریک‎ها در دو سطح کلاس و سیمای سرزمین با روش پنجرة متحرّک محاسبه گردید. نتایج نشان داد در طول مستطیل‎ها، علاوه بر تغییرات کاربری‎ها، شکل و تراکم لکّه‎ها نیز تغییر کرده و روند این تغییرات در دو مقطع از هم متفاوت است. همچنین با نگاهی به نتایج به دست آمده از آنالیز در هر دو مقطع، در سطح کلاس می‎توان گفت که تراکم لکّه و حاشیه به سمت مرکز شهر افزایش یافته است. نتایج به دست آمده از شاخص‌های سیمای سرزمین مبتنی بر مقایسة وضعیّت توزیع و پراکندگی کاربری‌ها نشان می‌دهد که در سال 1392 توزیع و پراکندگی کاربری اراضی به‌ویژه اراضی کشاورزی و مسکونی، دارای پراکنش بیشتری در سطوح سیمای سرزمین شهرستان بهبهان است. این موضوع، نشان‌دهندة توسعة شهر و اراضی کشاورزی و کاهش اراضی مرتعی در منطقه در سال 1392 نسبت به‌ 1378 است. با توجّه به روند تغییرات متریک‎ها می‎توان گفت که در کل، الگوی مقطع شمالی - جنوبی نسبت به شرقی - غربی متقارن است.